ویژگیهای روفتاپ پکیج [مزایا و معایب+مقایسه با هواساز]
فهرست مطالب
پیشگفتار
روف تاپ پکیج (Rooftop Package Unit)، را میتوان یکی از سیستمهای تهویه فوقالعاده کاربردی در صنایع و تأسیسات نامید. مزایای متعددی همچون بازدهی بالای سیستمهای تهویه روفتاپ پکیج، دلیل انتخاب کاربران و تقاضای بالای این سیستم است. اما چه ویژگیهایی به این محصول، در مقایسه با سایر سیستمهای تهویه و هوارسان، برتری میبخشد؟ یونیت روفتاپ که بهاختصار (RTU) هم نامیده میشود، چه مزایای منحصربهفردی در مقایسه با بقیهی سیستمها دارد؟ با ما همراه باشید تا در ادامهی مقاله، نگاهی عمیق به عملکرد، بخشهای مختلف و مزایا و معایب این سیستمهای خوش فروش بیندازیم.هنگام مرور کاتالوگهای مختلف روفتاپ پکیجها، تنها چیزی که در ذهن شما میگذرد، انتخاب بهترین روف تاپ پکیج، ویژگیهای آن و در نهایت مزایا و معایب آن است. شکی نیست که تمامی مصرف کنندگان از محصول مدنظر خود، انتظار کارکردی بهینه و مناسب را دارند. محصولی که عمر طولانی داشته باشد، کارکرد بهینه داشته و در مواقع نیاز، بدون هیچ اشکالی هوای مطلوب را برایمان تأمین نماید. آنچه در این مقاله مطالعه خواهید کرد، بررسی دقیقی از ویژگیهای منحصربهفرد بهترین روف تاپ پکیجهای بازار، آنالیز این خصایص می باشد.
تعریف روف تاپ پکیج یونیت
روف تاپ پکیج (روفتاپ پکیج)، یکی از سیستمهای تهویه محبوب و مستقل در ساختمانها است که هم فرایند گرمایش و هم سرمایشی مطلوب را فراهم مینماید.اگرچه سیستم این یونیت پشتبامی (RTU HVAC)، با سایر سیستمهای تهویه مطبوع فرق میکند. در سیستمهای قدیمی اجزا به طور اسپلیت یا مجزا تعبیه میشدند. این در حالی است که سیستم یونیتهای روفتاپ پکیج، بهصورت پکیج (به معنای یکپارچه) پیاده شدهاند. در این پکیج یکپارچه، اواپراتور، کویلهای کندانسور، کمپرسور و مولد حرارتی جای گرفته است. به این صورت، نیازی به سیستم پمپاژ، یونیتهای داخلی و خارجی و... نیست و پکیج یک تنه بار حرارتی یا برودتی ساختمان را تأمین مینماید.
عملکرد روف تاپ پکیج
عملکرد روف تاپ پکیج تا حد زیادی شما را به یاد یونیتهای داخلی چیلرها میاندازد؛ به این معنا که با چرخش مبرد در سیستم، فشردهسازی و تراکم مبرد در کمپرسور و انتقال مبرد خنک به اواپراتورهای موجود در هواساز، عمل تهویه را انجام میدهد. اگرچه، مستقل بودن روفتاپ پکیج در مقایسه با یونیت داخلی، وجه تفاوت این دو سیستم با یکدیگر است. این پکیج در پشتبام نصب میشود و نقش هواگیر را ایفا میکند که موجب گردش هوای ورودی شده و هوا را از طریق مجاری نصب شده در سقف، به کویلهای اواپراتور هواساز میرساند. چرخهی تبریدی در روف تاپ پکیجها، از طریق تبرید بخار متراکم صورت میپذیرد. در این مورد، بخار در کمپرسور متراکم شده، راهی کندانسور میَشود تا حرارت خود را از دست دهد. ازدستدادن حرارت، موجب ایجاد فرایند میعان مبرد میگردد. این مایع خنک شده با گذر از شیر انبساط، به کویلهای هواساز رسیده، مجدداً تبخیر میشود. تبخیر مبرد، موجب خنک گشتن هوای عبوری از کویلها شده و بخار مبرد مجدد به سیکل تبرید بازمیگردد.
اجزای دستگاه روف تاپ پکیج
یک یونیت روفتاپ، طبق عکس بالا از یک کیس غالباً مستطیلی تشکیل شده است که اجزای پکیج را به صورت فشرده در کنار هم جای میدهد. وجود یک هود در این پکیج، هوا را به درون سیستم میکشد تا پس از فرایند سرمایش/گرمایش، در سیستم جریان یابد. بالای دستگاه، یک سایبان وجود دارد که جلوی آسیب و ورود باران یا هر مانع خارجی دیگری را به درون روفتاپ میگیرد. علاوه بر این، وجود ساختار تور مانندی در بخش خروجی سیستم، مانع از ورود هر پرنده یا جانداری به درون سیستم میشود. دیگر بخشهای سیستم روف تاپ پکیج یونیت، شامل دمپرها، فیلتر و کویلها میشود. هوا از میان دمپرهای فلزی و چرخان عبور کرده، وارد دستگاه میشود. فیلترها، مانند هر سیستم تهویه دیگری، فرایند پاکسازی و فیلتراسیون هوا را ممکن میسازند و پس از رسیدن هوا به کویلها، فرایند افزایشی یا کاهشی دما، صورت میپذیرد. وجود فنها، موجب جریان هوا در داکتها و توزیع آن در ساختمان میگردد.
مزایا و معایب روف تاپ پکیج
-
مزایای روف تاپ پکیج
- یونیتهای روف تاپ بسیار کممصرف هستند؛ چرا که تمامی اجزای آن به صورت بهینه در کارخانه تولید میشود. در نتیجه، این سیستم فعالیتی بهینه دارد و انرژی کمی مصرف مینماید.
- یونیت این دستگاه یکپارچه است و به دلیل نصب در پشتبام، کاملاً مناسب خانههای فاقد حیاط است. چرا که فضای کمی اشغال مینماید.
- همین یکپارچه بودن سیستم، باعث میشود که در هنگام تعمیر دستگاه، عیبیابی در زمان کمتر و هزینة کمتری صورت پذیرد.
- به دلیل نصب این سیستم در پشتبام، برخلاف سیستم چیلرهای اسپلیت، خبری از سروصدا در حیاط یا بالکن شما نخواهد بود.
- ارزانتر بودن روف تاپ پکیج در مقایسه با سایر چیلرها، به دلیل عدم بهره برداری از اواپراتور آبی است. علاوه بر این نصب این دستگاهها ارزانتر تمام میشود.
-
معایب روف تاپ پکیچ
- محدود بودن ظرفیت هوادهی روفتاپ پکیج یونیت و بازده خنک کنندگی آن در مقایسه با سایر چیلر صنعتی و خانگی ها، این سیستم را برای پروژههای نیازمند به ظرفیت بالای گرمایشی و سرمایشی، نامناسب مینماید. اما اگر ساختمان زیر 10 طبقه دارید، این سیستم میتواند بسیار مفید واقع شود.
- بزرگ بودن ابعاد دستگاه به دلیل یکپارچه بودن ساختار آن.
- به دلیل نصب شدن سیستم در پشتبام، یونیت پکیج در تماس مستقیم با گرما، طوفان، سرما، باران، اشیاء خارجی و... قرار میگیرد که اهمیتِ نگهداری ویژه از آن را شدت میبخشد.
- با وجود تورهای موجود در سیستم که جلوی ورود پرندگان و حیواناتی مانند گربه را به درون سیستم میگیرد؛ باز هم احتمال ورود حیوانات به مجاری وجود دارد که میتوانند به فنها، دمپرها و سایر بخشهای سیستم گرمایشی و سرمایشی آسیب زند.
سؤالات رایج بحث روف تاپ پکیج
-
روف تاپ پکیجها را هرچند وقت یکبار باید سرویس کرد؟
اگر روفتاپ پکیج شما، هر دو فرایند گرمایشی و سرمایشی را انجام میدهد؛ بهتر است سالی دو بار سرویس دهی شود. سرویسدهی مرتب به این سیستمها، جلوی خرابی و هزینههای سنگین آتی را میگیرد.
-
روف تاپ پکیج در چه جاهایی کاربرد دارد؟
رستورانها، آپارتمانها، مؤسسات آموزشی و مراکز خرید، انواع هتلها و استراحتگاهها، سالنهای ورزشی و...
-
مصرف برق چیلرها بیشتر است یا روف تاپ پکیج؟
ساختار یکپارچه و جمعوجور روف تاپ پکیجها، در مقایسه با چیلرها و سایر هواسازها، در کنار سیکل تبریدی تسهیل شده در کویلهای خنککننده، مصرف برق یونیتهای روف تاپ را بسیار پایینتر از چیلر صنعتی و خانگی ها و هواساز خانگی و صنعتی ها مینماید. از سویی به دلیل خاصیت تنظیم دما در روف تاپ پکیجها، دستگاه کارکرد کمپرسورها را تعدیل نموده، و در صورت عدم نیاز به فعالیت همزمان دو کمپرسور، جلوی فعالیت سایر کمپرسورها را میگیرد که همین امر، تأثیر شگفتآوری در هزینههای حاصل از مصرف انرژی دارد.
مقایسه فنی روف تاپ پکیج و هواساز
وقتی پای انتخاب سیستم تهویهی منزل وسط باشد، انتخاب شما فراتر از عناصری مثل مدل و مارک خواهد بود. انتخاب سیستم گرمایشی/سرمایشی منازل نیاز به نظر کارشناسی شده دارد که فراتر از برند و هزینه موردنیاز بوده، باید بر اساس آبوهوای منطقه، ابعاد پروژه، ظرفیت برودتی/حرارتی موردنیاز، محل نصب و ... صورت پذیرد. شرکتهای ساخت لوازم تهویه، با عرضهی انواع روف تاپ پکیجها، هواسازها، اسپلیتها و بسیاری تجهیزات پیشرفتهی دیگر، کار را برای کارفرمایان پروژههای بزرگ و کوچک تسهیل نمودهاند. اما اگر در دوراهی انتخاب میان دو سیستم تهویه قرار گرفتیم، چه باید کرد؟ اگر قرار باشد میان روف تاپ پکیج و هواساز، یکی را انتخاب کنیم؛ کدامیک گوی این رقابت را خواهد برد؟
مشخصات هواساز
یونیتهای هواساز (Air Handling Unit- AHU)، برای تهویه و مطبوعسازی هوای ساختمانهای تجاری و مسکونی، تأسیسات، صنایع و ... کاربرد گستردهای دارند و در ظرفیتها و مدلهای مختلف ساخته میشود. این محصولات عموماً یکی از پرکاربردترین دستگاههای تهویه به شمار میروند. طبق تجهیزات بهکاررفته در هواسازها، میتوان با افزودن رطوبت زن، رطوبتگیر، دستگاه تنظیم فشار و حتی کمپرسورهای دستگاه، راندمان کارکرد آن را طبق شرایط پروژه، تغییر داد. از سویی بهکاربردن سیستم بازیافت حرارت، انرژی مصرفی آن را به حداقل میرساند.
- هواسازها نیز دارای یونیتهای داخلی و خارجی هستند که توسط سیستم لولهکشی به یکدیگر متصل شدهاند.
- اجزای تشکیلدهنده هواسازها به طور معمول شامل دمپرها، فنها، داکت، فیلترها، کویلهای حرارتی/ برودتی و... میشود.
در هنگام مقایسهی روف تاپ پکیج با هواساز، باید این را نیز مد نظر داشت که روفتاپ پکیج به خودی خود نوعی هواساز محسوب میگردد. درست مانند هواسازها، روف تاپ پکیجها نیز از کویلهای سرمایشی، کویلهای گرمایشی، دمندهها و فنها، فیلترها، محفظه کمپرسور، عایقهای لرزشگیر، رطوبتگیر یا رطوبت زن، پنلهای کنترلکننده، بخشهای بازیافتی حرارت و... تشکیل شده است.
- یکی از وجوه تفاوت میان روف تاپ پکیج و هواساز، این است که یونیت پکیجهای روف تاپ در پشتبام تعبیه میگردند.
- روف تاپ پکیج را میتوان نوعی هواساز که در فضای باز نصب میگردند، نامید. درحالیکه بسیاری از انواع هواسازها، ممکن است دستوپاگیر به نظر برسند، روف تاپ پکیجها، نگرانی شما را در مورد فضای کافی یا مناسب برای نصبشان کاملاً رفع مینمایند. اگرچه به دلیل اینکه این یونیتها در پشتبام نصب میشوند، مسلماً نیاز به توجه و دقت بیشتری در نگهداری دارند.
- هر دوی این سیستمها، به یک شکل عمل میکنند. ضمن مکش هوا، از طریق کویلهای سرمایشی، آن را خنک نموده و سپس در ساختمان توزیع مینمایند. این عمل باتوجهبه ساختار و طراحی روفتاپ پکیج یا هواساز شما، با تبخیر مبرد در کویلها و تراکم سازی آن صورت میپذیرد.
- در جهت تطابق دستگاه هواساز یا روفتاپ پکیج با نیاز مشتری، اجزای مختلفی در کابین دستگاه قابل نصب است. نوع کویلها، سیستم فیلتراسیون، شبکهی لولهکشی شده در ساختمان، طبق نیاز پروژه همگام با بار برودتی و حرارتی موردنیاز، آبوهوای منطقه و جریان هوای موجود در محل نصب و... انتخاب میگردد. انواعی از هواسازها، حتی ذرات کوچک هوا را نیز تا 90 درصد پاکسازی و فیلتراسیون مینمایند. یا در صورت نیاز مشتری، رطوبت هوا را با رطوبت زنها یا رطوبتگیرها میتوان کنترل نمود. جریان هوای تازه یا بازیافتی از ساختمان، پس از عبور از فیلتر و کویلهای سرمایشی، هوای سرد را در فصل تابستان وارد ساختمان هدف مینمایند. از سویی در فصل زمستان، کویلهای گرمایشی، هوای گرم را به ساختمان میرسانند.
- روفتاپ پکیج، سیستمی یکپارچه و کامل است. این امر موجب میشود که ظرفیت حرارتی و برودتی دستگاه تا حد زیادی محدود گردد؛ بنابراین، هنگام افزودن برخی قطعات به کابین این محصول، کارخانههای سازنده تا حد ممکن، قطعات بهینه را استفاده میکنند تا از ابعاد و حجم بیش از حد دستگاه بکاهد.
- نوع مبرد هواسازها، بستگی به کاربرد و مدل دستگاه دارد. اگرچه در سیستم روف تاپ پکیجها، بیشتر از مبردهای R22، R407 و R-410A استفاده میگردد. این مبردها، با عبور از کویلهای خنککننده DX، عمل سرمایش را ممکن میسازند.
- در مقایسه با سایر سیستمهای هواساز، معمولاً قیمت تعمیر، خرید و نصب روف تاپ پکیجها، ارزانتر تمام میشود.
- در هر دو سیستم، از فنهای سانتریفیوژ برای مکش و دهش هوا استفاده میگردد؛ تا هوا در سیستم به گردش درآید.
سؤالات رایج درباره روفتاپ پکیج و هواساز
-
یک هواساز خوب چه ویژگیهایی دارد؟
ضمن کارکرد بهینه در فصول گرم و سرد سال، یک هواساز خوب، راندمان بالا و اتلاف انرژی پایینی دارد. قابلیت بازیافت حرارت، به این خاصیت صرفهجویی در مصرف انرژی میافزاید. تصفیه و فیلتراسیون هوا، عدم وجود لرزشهای شدید و صدای بیش از حد، قطعات بهینه و بهصرفه و... از دیگر ویژگیهای یک هواساز خوب است.
-
روف تاپ پکیج بهتر است یا هواساز؟
روف تاپ پکیج، خود نوعی هواساز است. با این تفاوت که بر روی پشتبام (Rooftop) نصب میشود. برای انتخاب روف تاپ پکیج، نیاز به نظرات کارشناسی شدهای کارفرمایان و مهندسان این صنعت وجود دارد که پس از محاسبه ظرفیت برودتی و حرارتی ساختمان، اتلاف انرژی آن و سایر عوامل دخیل در کارکرد هواسازها، ضمن بررسی نقشهی ساختمانها و... انتخاب میگردد. اگرچه، دقت داشته باشید که روف تاپ پکیجها به دلیل نصب در پشتبام، سروصدای تولیدی بسیار کمی دارند و فضای باز اطراف منزل را اشغال نمیکنند که این امر دربارهی بسیاری از انواع هواسازها صدق نمیکند. به این معنا که در هنگام نصب بعضی از هواسازها، نیاز به استفاده از عایقهای ضد صدا است.
-
هواسازها در چه جاهایی به کار میروند؟
در ساختمانهای مسکونی و تجاری، ورزشگاهها و سالنهای پذیرایی، رستورانها، هتلها، صنایع و ...
-
چگونه باید هواساز را انتخاب و محاسبه نمود؟
مجموعِ افت فشار شاخههای مختلفی مانند: کمفشارترین انشعاب، میزان افت فشار در بستها و اتصالات، میزان افت فشار موجود در دریچهها و مجاری رفت و برگشتی، میزان افت فشار موجود در خود سیستم که توسط کارخانهها به شما ارائه داده میشود (مانند میزان افت فشار در هنگام عبور هوا از سیستم فیلتراسیون)؛ را به دست آورید.سپس میزان دبی هوای موردنیاز برای سیستم را محاسبه کنید. ظرفیت و بار تهویهی هر سیستم در کاتالوگ آن عرضه میشود. با تطبیق آن، میتوان به هواساز مطلوب خود رسید.
نکات مهم و اساسی هنگام انتخاب روف تاپ پکیج
- بهترین روف تاپ پکیج، درصورتیکه طبق نظرات کارشناسی شده انتخاب نشود، عملکردی بهینه نخواهد داشت. دقت داشته باشید که ظرفیت پکیج روف تاپ شما، باید مطابق با نیاز ساختمان هدف انتخاب شود. انتخاب ظرفیتهای بسیار بیشتر یا کمتر از حد نیاز، موجب اتلاف انرژی شده و ضرر اقتصادی در پی خواهد داشت. همانطور که موتور یک بنز را نمیتوان در یک کامیون استفاده کرد،مهندسین طراح و مشاور پس از تعیین ظرفیت گرمایش/سرمایش ساختمان،محاسبة ظرفیت پکیج یونیت پشتبامی شما را انجام خواهند داد. تا به این صورت، بهترین روف تاپ پکیج مطابق با نیاز شما انتخاب گردد.
- همانطور که از اسم این پکیجها مشخص است، این محصولات مخصوص پشتبام منزل شما ساخته شدهاند. به این منظور که خارج از دید شما هستند؛ فضای بیرونی منزل را اشغال نمیکنند و برخلاف یونیتهای هواساز پرسروصدا، سروصدای حاصل از فرایند گرمایشی/سرمایشی آنها، گوشهای شما را آزار نخواهد داد. برای گرفتن بهترین بازدهی از پکیج خود، از آن برای ساختمانهای بسیار مرتفع و یا ظرفیتهای کلان استفاده نکنید.
- حتی اگر بهترین پکیج یونیت پشتبامی را تهیه نمودهاید، در صورت عدم تطابق سیستم با اقلیم و آبوهوای منطقة شما، سیستم راندمان عملکرد مورد انتظار را نشان نخواهد داد. بخصوص کمپرسور دستگاه، میبایست با اقلیم پروژه تطابق داشته باشد.
ویژگی بهترین روف تاپ پکیج
یونیت پکیجهای روف تاپ، برای نشاندادن بهترین عملکرد از قطعات بهینه و کارآمد ساخته شده است. دلیل بهینهسازی قطعات، فشرده بودن کیس (کابین) آن است؛ تا تمامی قطعات را در کنار یکدیگر نگه دارد. این کیس، عموماً از فلز ساخته میشود تا یونیت کندانسور را در کنار یونیت هواساز سوار کرده، یک پکیج کامل و مستقل را به شما تحویل دهد؛ تا از طریق داکتهای سیستم، هوای مطلوب را در ساختمان توزیع نماید.
بهترین روف تاپ پکیجها چه ویژگی مشترکی دارند؟
- دمپرهای مکندهی هوا، باید از جنس ورقهای گالوانیزه باشند. این ورقها از طریق روش سانتریفیوژی (روبهجلو یا رو به عقب) به طور متعادل بر روی دستگاه تعبیه شدهاند. بالانس دمپرها و فنها، یکی از مهمترین ویژگیهای راندمان بالای دستگاه است.
- علاوه بر دمپرها، کابین فلزی روف تاپ پکیج شما، میبایست از جنس ورقهای گالوانیزهی مقاوم باشد. ضخامت کیس در مدلهای مختلف یونیت پکیج پشتبامی، متفاوت است. منتهی باید حداقل، 2 میلیمتر باشد.
- سایبان، میبایست دریچهی مکندهی جریان هوا را بپوشاند. علاوه بر این، وجود توری مقاوم، میبایست مانع از ورود حیوانات، پرندگان و اشیای ناخواسته به درون سیستم شود.
- کمپرسور دستگاه، باتوجهبه نیاز شما و کارشناسان خبره انتخاب میشود. در اکثر موارد کمپرسور انتخاب شده برای سیستم، از نوع هواسازِ اسکرال است. اما سایر کمپرسورها (اسکرو، پیستونی و...) طبق نیاز مشتری، قابل تعبیه است. معمولاً هنگام انتخاب بهترین روف تاپ پکیج، تعداد کمپرسور آن مطابق با نیاز خریدار طراحی میشود. این کمپرسور برای نواحی گرم و خشک، بیشتر از نوع پیستونی است.
- ضخامت لولههای مسی در کویلهای DX دستگاه، باید کارشناسی شده صورت پذیرد. کارفرمایان مجرب، معمولاً فینهای آلومینیومی درون دستگاه را از نوع استاندارد و مرغوب انتخاب مینمایند.
- بهترین روف تاپ پکیج، عموماً مجهز به ضد فریز است. در صورت نیاز به سیستمهای گرمایشی، کارفرما کویلهای گرمایشی را نیز به بخش هوارسان دستگاه شما خواهد افزود. (کویلهای گرمایشی مطابق با نیاز مشتری، از جنس آب گرم، برقی یا بخار به کار گرفته میشوند.)
- فن مورداستفاده در سیستم، میبایست قدرتی معادل پمپ داشته باشد تا بتواند هوا را با قدرت در سیستم به جریان برساند.
- در بهترین روف تاپ پکیجها، لایههای تک یا دوگانهی فیلتراسیون قرار گرفتهاند که میبایست استاندارد و باکیفیت باشند.
- پنل کنترلکنندهی بهترین روف تاپ پکیجها، میبایست به سنسور تشخیص دیاکسیدکربن، دود، هشدار دهندهی انسداد فیلترها، سنسور کنترل رطوبت و... مجهز باشد. قطعات الکتریکی و پنل کنترل دستگاه، میبایست از برندهای استاندارد بازار انتخاب شود (بهعنوانمثال میتوان به دانفوس، هیوندای و... اشاره نمود)
نتیجه گیری
روف تاپ پکیج، یکی از ابزارهای پرکاربرد گرمایشی و سرمایشی در ساختمانها است که بر روی پشتبام نصب و راهاندازی میگردد. ساختمان این دستگاه، فشرده است. به همین دلیل آن را بینیاز از یونیت داخلی نموده است. این امر را میتوان مهمترین وجه تفاوت میان اسپلیتها و یونیتهای پشتبامی نامید. در این مقاله ترموتجهیز، ضمن بررسی عملکرد سیستماتیک این دستگاه، مزایا و معایب آن و همچنین با بررسی کارکرد هواسازها، به مقایسهی فنی این دو سیستم پرداختیم.
تیم تخصصی ما در وب سایت " ترموتجهیز " تجربه وسیعی در زمینه طراحی، اجرا و فروش سیستمهای تهویه مطبوع دارد. شما میتوانید قبل از هر اقدامی با تیم مشاوره فنی و رایگان ترموتجهیز تماس حاصل فرمائید. ما همیشه بهترینها را قبل از ارائه توصیهها در نظر میگیریم. تیم ما از شنبه تا پنجشنبه از ساعت 8:30 تا 17:00 در خدمت شما عزیزان میباشد. (تماس با ما)
تیم تخصصی ما در وب سایت " ترموتجهیز " تجربه وسیعی در زمینه طراحی، اجرا و فروش سیستمهای تهویه مطبوع دارد. شما میتوانید قبل از هر اقدامی با تیم مشاوره فنی و رایگان ترموتجهیز تماس حاصل فرمائید. ما همیشه بهترینها را قبل از ارائه توصیهها در نظر میگیریم. تیم ما از شنبه تا پنجشنبه از ساعت 8:30 تا 17:00 در خدمت شما عزیزان میباشد.