عیب یابی شوفاژ [رفع 4 تا از رایج ترین مشکلات شوفاژ]

رایج‌ ترین مشکلات شوفاژ و روش‌ های رفع آن چیست؟

"عیب یابی شوفاژ" مسئله مهمی است که امروز اکثز افرادی که از شوفاژها استفاده می‌کنند با آن سر و کار دارند. امروزه ساختمان‌های مختلف بنا به نیاز خود از سیستم‌های گرمایشی مختلفی استفاده می‌کنند، بااین‌حال سیستم گرمایشی شوفاژ هم در منازل و هم در محیط‌های کاری و اداری بسیار مورد استقبال و استفاده قرار گرفته است. دلیل اصلی این استقبال راحت بودن استفاده از شوفاژ و کم‌خطر بودن آن نسبت به بخاری‌های گازسوز و برقی و همچنین بازده حرارتی بالای آن است. 

اما مشکلات رایج رادیاتور شوفاژ را هم نباید دست کم گرفت. شوفاژ هم مثل تمام وسایل و تجهیزات به کار گرفته شده در منزل، اگر درست مورد استفاده قرار نگیرد، ممکن است دچار مشکلات بسیاری شده و دردسر و هزینه زیادی برای صاحب ساختمان درست کند. در این نوشته قصد داریم به شایع ترین مشکلات رادیاتور شوفاژ و روش‌های تعمیر رادیاتور شوفاژ بپردازیم.

مهمترین علت هوا گرفتن رادیاتور شوفاژ چیست؟

یکی از رایج‌ترین کارهایی که در شروع فصل سرما باید انجام داد هواگیری شوفاژ است. این کار باعث می‌شود تا خیالتان از بابت کارکردن سیستم گرمایشی ساختمان به‌صورت مؤثر و مفید راحت باشد. هروقت متوجه شدید که رادیاتورهای ساختمان به‌صورت یکنواخت گرم نمی‌شوند، مثلاً بعضی‌ها سرد هستند و بعضی‌ها گرم، یا مثلاً قسمت بالای رادیاتور سرد است و قسمت پایین آن گرم و یا هر نوع عدم یکنواختی در سیستم گرمایشی، علامت وجود هوا در شوفاژ است. این امر باعث می‌شود که جریان آب گرم متوقف شود. تا این مرحله عیب‌ یابی رادیاتور شوفاژ انجام شده است و باید تعمیر شوفاژ یا رادیاتور انجام شود. برای اینکه این مشکل برطرف شود باید هواگیری انجام شود تا مسیر آب گرم از هوا خالی شود و به‌این‌ترتیب آب گرم بتواند به تمام لوله‌های شوفاژ برسد.

دلایل متعددی وجود دارند که هوا وارد رادیاتور شده و جریان آب گرم را دچار اختلال کند. ممکن است شوفاژ سوراخ شده باشد و راه نفوذ هوا به آن باز شده باشد. اگر آب سیستم مرکزی هم خالی شود، لوله‌ها زنگ بزند و یا دچار رسوب شوند، هوا گرفتن رادیاتور رخ خواهد داد. حتی امکان دارد که به‌وسیله مخزن آب‌رسانی که آب را به سیستم گرمایشی مرکزی می‌رساند، وارد شوفاژها شود. معمولاً طبقه‌های بالای ساختمان بیشتر از طبقات پایین دچار هوا گرفتن می‌شوند. اگر همه شوفاژهای ساختمان دچار این مشکل شوند، ممکن است یکی از قطعات سیستم مرکزی خراب شده باشد.

چگونه شوفاژ خود را هواگیری کنیم؟

ابتدا دستگاه گرمایش مرکزی را به‌صورت کامل خاموش کنید. شیرهای ورودی و خروجی را باز نگه دارید و سپس با پیچ‌گوشتی مخصوص هواگیری یا انبردست شیر هواگیری را که در قسمت بالای شوفاژ است، باز کنید. آن‌قدر این شیر را باز کنید که هوا خارج شود و آب با فشار بیرون نیاید. خارج‌شدن مقداری آب پس از هواگیری کامل ضروری است. وقتی هواگیری تمام شد، پیچ را محکم ببندید و فشار پکیج را تنظیم کنید.

اگر شوفاژ را هواگیری نکنید، اولین اتفاقی که می‌افتد، سرد شدن شوفاژهاست. وجود سروصدا در لوله‌های شوفاژ هم مشکل بعدی است. درصورتی‌که شوفاژها را هواگیری نکنید، عملکرد پمپ دچار اشکال خواهد شد، سرعت جریان آب درون لوله‌ها قطع می‌شود و قطعات فلزی شوفاژ دچار زنگ‌زدگی خواهند شد.

 رسوب گرفتن شوفاژ چگونه ایجاد می شود؟

یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین اشکالاتی که ممکن است برای رادیاتور رخ دهد، رسوب گرفتن رادیاتور است. وقتی آب گرم وارد لوله‌های شوفاژ می‌شود، به همراه خود نه‌تنها سختی موجود در آب را وارد لوله‌ها می‌کند که گاهی شن، ماسه، خرده فلزات، و غیره را هم با خود همراه دارد. این مواد همگی با هم در قطعات و لوله‌های شوفاژ جمع شده و به‌اصطلاح باعث به‌وجودآمدن رسوب می‌شوند. درصورتی‌که این رسوبات تمیز و شسته نشوند، هم عمر مفید شوفاژ پایین خواهد آمد، هم باعث خرابی شوفاژ می‌شود که می‌تواند هزینه زیادی برای تعمیر شوفاژ بر روی دست شما بگذارد. در واقع گاهی این رسوبات به حدی می‌رسند که پیداکردن جای دقیق آن‌ها و رفع مشکل، وقت و هزینه زیادی را لازم خواهد داشت که باید تعمیر شوفاژ در دستور کار قرار بگیرد.

اگر شوفاژ دچار رسوب شود چه باید کرد؟

ازآنجاکه با چرخیدن پمپ، رسوبات و املاح موجود در لوله‌های شوفاژ به درون دستگاه کشیده می‌شوند و منجر به گرفته شدن تبدیل‌های خروجی پمپ و سایر اتصالات پکیج می‌شوند، باید رسوب‌زدایی را قبل از شروع فصل سرما و روشن‌کردن شوفاژ انجام داد. وقتی شوفاژ دچار رسوب شود، بازدهی گرمای مناسبی نخواهد داشت و در نتیجه سرد می‌شود.

روش اول برطرف کردن رسوب در شوفاژ
برای شروع کار رسوب گیری رادیاتور، باید حتما شیر ورودی پکیج را ببندید. آنگاه شیر پرکن که زیر پکیج قرار دارد را باز کنید. حالا پایین‌ترین شیر آب گرم ساختمان را باز کرده و منتظر باشید که عقربه فشار بار بر روی صفر قرار بگیرد. در زیر پکیج چهار شیلنگ وجود دارند که باید آن‌ها را باز کنید. آنگاه اول ورودی آب سرد را به بخش برگشت شوفاژ وصل کنید و بعد شیلنگ رفت را درون یک ظرف بزرگ‌تر بگذارید. حالا شیر ورودی آب سرد را باز کنید و تا وقتی که آب خروجی کاملا تمیز و بدون رسوبات نشده است، آن را باز نگه دارید. 

بعد از این اینکه خروجی تمیز شد، همین کارها را به‌صورت زیر تکرار کنید:

ابتدا ورودی آب سرد را به بخش رفت شوفاژ وصل کنید، بعد شیلنگ برگشت را در ظرف بگذارید و شیر ورودی را باز کنید و بازهم آن‌قدر آن را باز نگه دارید تا کاملاً آب خروجی تمیز شود. وقتی کار لوله‌های شوفاژ تمام شد، نوبت به پره‌های شوفاژ می‌رسد. شیر ورودی همه شوفاژها را ببندید و یکی‌یکی آن‌ها را باز کرده و بعد از تمام شدن کار، آن را ببندید. این کار باعث می‌شود فشار آب کاملاً بر روی فقط یکی از شوفاژها باشد و در نتیجه املاح و جرم و رسوبات تخلیه شوند. 

✍  یادتان باشد که یک‌بار آب ورودی به شیلنگ برگشت و در دور بعدی به شیلنگ رفت وصل شود.

روش دوم برطرف کردن رسوب در شوفاژ

روش بعدی رسوب‌گیری، استفاده از محلول ضد رسوب است. به‌این‌ترتیب که ابتدا باید به سراغ شیرهای شوفاژ حمام بروید و آن‌ها را ببندید. مطمئن شوید که شیر برگشت را حتماً بسته‌اید. سپس باید مهره وصل شده به شوفاژ را شل کنید تا کمی از آب شوفاژ خارج شود و سپس مهره را ببندید. حالا مهره زیر شیر هواگیری را کاملاً باز کنید. با کمک قیف محلول ضد رسوب را داخل شوفاژ بریزید و مهره را محکم ببندید. حالا باید شیرهای بخش رفت‌وبرگشت شوفاژ را کاملاً باز کنید و اجازه دهید محلول و آب سیستم گرمایشی کاملاً با هم مخلوط شوند. این کار باعث می‌شود پکیج سالم بماند. 

روش سوم برطرف کردن رسوب در شوفاژ

روش سوم استفاده از آب اسید است. این روش وقتی استفاده می‌شود که رسوبات به‌شدت در لوله‌ها تجمع کرده‌اند و به‌راحتی و به‌وسیله آب از بین نمی‌روند. این روش مخصوصاً زمانی انجام می‌شود که شوفاژ به مرحله‌ای رسیده است که نیازمند تعمیر است و بعد از مرحله تمیز شدن و شستشو، وارد مرحله تعمیر می‌شود. در این روش باید شوفاژ را از جا درآورده، آب اسید را درون لوله‌ها ریخته و پانزده تا بیست دقیقه مکث کنید. حالا با آب فراوان لوله‌ها را کاملاً بشویید. می‌بینید که رسوبات کاملاً از شوفاژ خارج شده‌اند. 

دو نکته مهم

✍ اولین نکته مهمی که حتماً باید هنگام استفاده از رادیاتور رعایت کنید این است که همیشه دما را بر روی 60 درجه قرار دهید. این درجه از گرما به آب اجازه نمی‌دهد که رسوب‌هایش را آزاد کند و به‌این‌ترتیب هرگز شوفاژ دچار مشکل رسوب گرفتگی نمی‌شود.

✍ از طرف دیگر این نکته را هم همیشه به‌خاطر داشته باشید که هیچ‌وقت شیرهای شوفاژ را به‌صورت کامل نبندید. با شروع فصل گرما کافی است که دمای شوفاژ را از روی پکیج کنترل کنید و وقتی که دیگر نیازی به شوفاژها ندارید، فقط شیرهای رفت‌وبرگشت پکیج را ببندید. رعایت این نکات باعث می‌شود که هرگز لوله‌های شوفاژ شما دچار رسوب نشوند.

زنگ ‌زدگی و پوسیدگی لوله ‌ها و پره های رادیاتور

به‌خاطر وجود آب درون شوفاژها این احتمال وجود دارد که به‌مرور زمان لوله‌ها دچار پوسیدگی و زنگ‌زدگی شوند. در چنین شرایطی باید ابتدا آب درون شوفاژ را خالی کنید. سپس شوفاژ را از جای خود خارج کنید. حالا با گرفتن شیلنگ داخل لوله‌های شوفاژ آن را به‌صورت کامل شسته و تمیز کنید. مطمئن باشید که شوفاژ خشک است و سپس آن را دوباره نصب کنید.

زنگ‌زدگی و یا پوسیدگی رادیاتور باعث می‌شود که آب از شوفاژ نشت کند. در شوفاژهای پره‌ای می‌‌توان پره پوسیده را عوض کرد، ولی در انواع دیگر شوفاژها اگر امکان تعمیر وجود نداشته باشد، باید آن را به طور کلی عوض کنید.

علت روشن نشدن شوفاژ چیست؟

دلایل متعددی برای گرم نشدن رادیاتور وجود دارد که البته اکثر این دلایل به همان مشکلاتی برمی‌گردند که بررسی کردیم. برای مثال وقتی شوفاژ هوا گرفته باشد، شوفاژ گرم نمی‌شود. در این قسمت ما یکی دو مورد از دلایل گرم نشدن شوفاژ را بررسی می‌کنیم.

☝ یکی از دلایل این اتفاق، خراب‌شدن شیر آب شوفاژ است. اگر شوفاژ هوا نگرفته باشد، ممکن است مشکل از شیر آب شوفاژ باشد. ابتدا مطمئن شوید که هر دو شیرهای سمت چپ و راست شوفاژ باز هستند. اگر شیر ترموستات دارید، مطمئن شوید که حتماً شوفاژ روشن است. امکان دارد که شیر ترموستات شوفاژ گیرکرده باشد و باعث شود که شوفاژ از کار بیفتد. اما اگر مشکل از شیر ترموستات باشد، لازم است با تعمیرکار شوفاژ تماس بگیرید تا مشکل را به‌صورت حتمی بررسی و رفع کند. چون احتمالاً شیر ترموستات نیاز به عوض شدن دارد.

☝ دلیل دیگر سرد شدن رادیاتور می‌تواند وجود اشکال و نقصی در سیستم مرکزی گرمایشی باشد؛ بنابراین بسیار مهم است که حتماً در صورت سرد شدن شوفاژ، به سراغ موتورخانه رفته و مطمئن شوید که تمام تجهیزات آن به خوبی کار می‌کنند. ممکن است آب گرم قطع شده باشد و یا صداهایی به گوش برسد که چندان عادی نباشند. البته توجه داشته باشید که در چنین حالتی بهتر است با متخصص تعمیر شوفاژ تماس بگیرید تا مشکل بررسی و رفع شود.

☝ دلیل دیگری که می‌تواند باعث سرد شدن شوفاژ ساختمان شود، اشکال و نقص در پمپ مرکزی موتورخانه است. سیستم مرکزی رادیاتور هم مثل تمام قسمت‌های دیگر این سرویس گرمایشی نیاز به سرویس شدن مرتب، بررسی اشکالات و تمیز شدن دارد. باید گردوخاک و ذراتی که به‌مرور در پمپ مرکزی گیر کرده‌اند، تمیز شوند تا خیالتان از بابت عملکرد صحیح موتور راحت شود. هرگونه گردوخاک و یا ذرات خارجی در پمپ مرکزی می‌توانند مانع کار موتور شوند. موتور شوفاژ را بررسی کنید، اگر قسمت بالای آن گرم بوده و قسمت پایینش سرد، مطمئن باشید که به سرویس شدن نیاز دارد، چون تجمع گردوخاک در آن قسمت مانع کارکردن موتور می‌شود.

جمع بندی

در این مقاله "عیب یابی شوفاژ" را مطرح کرده و نحوه تعمیر شوفاژ آن را بیان کردیم. روش های برطرف‌کردن این مشکلات و تعمیر شوفاژ در متن مقاله عنوان شد. پیشنهاد ما این است که برای جلوگیری از به‌وجودآمدن این مشکلات و کاهش هزینه‌ها، سرویس کردن شوفاژ یا رادیاتور را به‌صورت پیوسته در دستور کار قرار دهید که روش های سرویس کردن را به‌آسانی بدون نیاز به سرویس‌کار را برای شما توضیح دادیم و می‌توانید خودتان انجام دهید.

تیم تخصصی ما در وب سایت " ترموتجهیز " تجربه وسیعی در زمینه طراحی، اجرا و فروش سیستم‌های تهویه مطبوع دارد. شما می‌توانید قبل از هر اقدامی با تیم مشاوره فنی و رایگان ترموتجهیز تماس حاصل فرمائید. ما همیشه بهترین‌ها را قبل از ارائه توصیه‌ها در نظر می‌گیریم. تیم ما از شنبه تا پنجشنبه از ساعت 8:30 تا 17:00 در خدمت شما عزیزان می‌باشد. (تماس با ما)